SSD Data Recovery

SSD (Solid-State Drive) je uređaj za čuvanje podataka koji koristi integralna kola kao memorije za trajno smeštanje podataka.

SSD nema pokretnih mehaničkih delova i, za razliku od najvećeg broja drugih medija u istoriji, ne čuva informacije korišćenjem elektro-magnetizma. Upotrebom isključivo memorijskih čipova dobijen je uređaj koji je otporniji na udarce, nečujan i višestruko brži od drugih medija za čuvanje podataka.

Ideja o čuvanju podatka bez korišćenja magnetizma nije toliko nova koliko se misli. Ideja o SSD-u svoje korene vuče iz 50-ih godina prošlog Veka – iz ere kompjutera sa vakuumskim cevima. Međutim, tadašnja njihova upotreba je prestala upotrebom drugih – znatno jeftinijih tipova memorija. Ideja se nastavlja 70-ih i 80-ih njihovom povremenom upotrebom u nekim od prvih superkompjutera, ali je NAND flash arhitektura (onakva kakvu koristimo i danas) prvi put predstavljena u ranim 90-im.

Najvažniji delovi arhitekture SSD-ova su kontroler i memorijski čipovi. Koriste se dva tipa memorija za čuvanje podataka:NAND i DRAM. NAND flash memoriju koristi veći broj proizvođača zbog njene niže cene kao i mogućnosti da čuva podatke bez stalnog izvora napajanja. Sa druge strane, DRAM memorije su brže i skuplje, ali će u slučaju nestanka napajanja izgubiti podatke.

Kod ovih memorija razlikujemo i dva načina smeštanja podataka:MLC (multi-level cell) i SLC (single-level cell). Kod SLC (ćelije sa jednim nivoom) tehnologije, ćelije mogu biti samo u jednom od dva stanja u jednom trenutku vremena, što znači da svaka ćelija može sadržati samo jedan bit informacije. MLC (ćelije sa više nivoa) tehnologija koristi više nivoa po ćeliji kako bi se omogućilo smeštanje više od jednog bita informacije po ćeliji.

Najveći broj MLC memorija ima 4 moguća stanja po ćeliji, što znači da svaka ćelija može sadržati 2 bita informacije.

Ovo smanjuje granicu između različitih stanja ćelija pa su i mogućnosti za greške kod ovih memorija veće. Iz tog razloga su ove memorije sporije i zahtevaju kompleksan algoritam kako bi se kompenzovao ovaj nedostatak. Međutim, usled svoje niske cene, MLC memorije koriste se u najvećem broju uređaja sa flash memorijom danas. SLC memorije imaju veću brzinu i smanjenu mogoćnost greške ali i visoku cenu što im ostavlja prostor da se nađu samo u visoko-kvalitetnim i skupim flash uređajima.

Pored svih prednosti koje SSD ima on, nažalost, nije imun na kvarove. Kako se u proizvodnji SSD-ova koriste memorije od svega nekoliko proizvođača, razliku između različitih modela SSD-ova prave samo različiti kontroleri i načini njihovog programiranja.

NAND flash memorije su takve da omogućavaju konačan broj upisa u svaku memorijsku lokaciju, pa se lokacije vremonom “troše” sve dok u njih više nije moguće upisati podatke. Zbog ove nesavršenosti memorija, kontroler upravlja memorijama „u letu“ i zadužen je, između ostalog, za operacije čitanja, pisanja, ECC (korekcije grešaka), wear leveling (nivelisanje trošenja memorijskih lokacija), enkripciju…

Struktura podataka kod ovih uređaja vrlo često komplikovanija nego kod većine RAID sistema. Različiti proizvođači na specifičan način programiraju kontrolere kako bi kod svojih SSD-ova dobili što bolje performanse, pa se algoritmi po kojima su podaci smešteni na memorijske čipove čuvaju kao komercijalne tajne. Upravo iz tog razloga kontroleri predstavljaju izvor najvećih problema kod spašavanja podataka sa ovih uređaja.

SSD Data Recovery predstavlja jedan od najvećih izazova u poslu spašavanja podataka.

Ukoliko na SSD-u postoji elektronski kvar podacima nije moguće pristupiti na uobičajen način.

Da bi se pristupilo podacima, potrebno je najpre skinuti memorijske čipove sa štampane ploče SSD-a i pročitati njihov sadržaj pomoću NAND čitača. Na ovaj način dobija se veći broj tzv. “flash otpadaka” – delovi podataka koji su bili na svakom memorijskom čipu .

Ove otpatke neophodno je po odgovarajućem algoritmu složiti u jednu celinu i emulirati rad kontrolera kako bi se njihov sadržaj „video“ na ispravan način. Ovaj sadržaj se zatim analizira i pristupa se izvlačenju podataka.

HelpDisc